نقش حقوق بشر در واگرایی سیاسی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه ی اروپا

حقوق بشر از جمله موضوعاتی است که از نقش حائز اهمیتی در روابط میان جمهوری اسلامی ایران واتحادیهی اروپا برخوردار است. بر اساس منشور اتحادیهی اروپا، حقوق بشر سنگ بنای سیاست خارجیمشترک این اتحادیه محسوب میشود. در این راستا، اعضای اتحادیهی اروپا همواره در مذاکرات سیاسیبا مقامات ایرانی، از وضعیت حقوق بشر در ایران انتقاد کرده، خواستار بهبود این وضعیت شدهاند. آنهامواردی نظیر اعدام، شلاق، سنگسار، عدم تساوی سهمالارث زنان با مردان، عدم احراز برخی مشاغلتوسط زنان، نقض آزادی بیان و حقوق مطبوعات و مسائلی از این قبیل را مبنای دغدغههای حقوق بشریخود مطرح مینمایند، بدون اینکه به شرایط فرهنگی، تاریخی، مذهبی و سنّتی ملّت ایران توجه کنند. درمقابل، جمهوری اسلامی ایران بر این اعتقاد است که اجرای بسیاری از هنجارهای حقوق بشری؛ بسته بهشرایط اجتماعی، فرهنگی و مذهبی از یک جامعه به جامعهی دیگر متفاوت است. برای مثال جمهوریاسلامی ایران مجازات قصاص را در راستای اجرای عدالت و حقوق بشر ارزیابی کرده و آن رانشأتگرفته از احکام قانونی اسلام میداند. وجود اختلافات نظری و بینالاذهانی موجب شده که تاکنوندو طرف با چالشی به نام حقوق بشر در روابط دوجانبه مواجه باشند. اعضای اتحادیهی اروپا بارها اقدام بهانتشار بیانیهها و اعلامیههای مختلف و سخنرانی در مجامع بینالمللی علیه وضعیت حقوق بشر در ایرانکردهاند. در مقابل، جمهوری اسلامی ایران نیز با ابزارهای مختلف نظیر گفتگوهای حقوق بشری بااروپاییان جهت رفع سوء تفاهمات و پاسخگویی به اعلامیههای اتحادیهی اروپا تلاش کرده است تا عامل حقوق بشر را در واگرایی روابط دو طرف تضعیف کند. در این پژوهش نقش عامل حقوق بشر درواگرایی سیاسی اتحادیهی اروپا و جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است